عقد نکاح پیچیده ترین عقد مصرح در قوانین مدنی کشور است. پیچیدگی حقوقی مربوط به عقد نکاح ناشی از اهمیت شخصیت طرفین برای انعقاد آن است. عقد نکاح موقت و دائم هر دو باعث ایجاد رابطه زوجیت میان زن و مرد می‌شوند، اما ازدواج دائم شرایط و پیامدهای بلند مدت و سختگیرانه‌تری دارد.
برای آگاهی از آثار و شرایط ازدواج دائم در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
اول اینکه
بطور کلی برای صحت عقد نکاح و نفاذ آن موارد زیر لازم است:
-
انجام ایجاب و قبول صحیح توسط عاقدین یا اولیا یا وکلای شان.
-
حضور دو نفر شاهد با اهلیت.
-
عدم موجودیت حرمت دائمی و یا موقت بین ناکح و منکوحه.
دوما
نکاتی که قبل از ازدواج باید درمورد شرایط آن بدانیم چیست؟
-
محدودیت سنی
در ماده 1041 قانون مدنی ذکر شده است که «عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن 15 سال تمام شمسی، منوط است به اذن ولی، به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح». بنابراین ازدواج قبل از بلوغ بدون اذن ولی ممنوع است.
-
اراده ازدواج
در انعقاد قرارداد باید اراده از جانب هر دو طرف قرارداد وجود داشته باشد؛ در ازدواج دائم نحوه بیان اراده باید با الفاظی باشد که مستقیما قصد ازدواج را می رسانند.
-
اهلیت ازدواج
هر دو طرف ازدواج باید توانایی قانونی برای عقد ازدواج را داشته باشند و بتوانند مصلحت خود را تشخیص بدهند. اما اذن ولی قهری برای امور مالی مثل مهریه همواره لازم است.
-
اجازه پدر و یا جد پدری دختر
برای دختری که باکره محسوب می‌شود این شرکت وجود دارد که باید برای ازدواج اجازه پدر و یا جد پدری خود را داشته باشد.
-
ازدواج با تبایع دیگر
در ازدواج خانم ایرانی با مرد خارجی اجازه دولت طبق ماده 1060 قانون مدنی لازم است. البته ازدواج بدون اجازه دولت باطل نیست و از نظر شرعی مشکلی ندارد اما اما از نظر قانونی دارای مشکل است و مجازات دارد.
-
ثبت ازدواج
برای ثبت کردن ازدواج در دفاتر ازدواج رسمی الزام وجود دارد و ثبت نکردن ازدواج دارای مجازات است. هر چند که اگر ازدواج ثبت هم نشود از نظر شرعی مشکلی ندارد.
-
مسلمان بودن
در ازدواج دائم همسر باید حتماً مسلمان باشد و افراد مسلمان نمی توانند با افراد غیر مسلمان ازدواج کنند حتی اگر پیرو ادیان الهی باشد، و این مسئله مربوط به ازدواج دائم است.
-
تفاوت جنسیت
یعنی فقط زن و مرد می توانند نکاح کنند و نکاح مرد مرد و زن با زن باطل است.
-
رضایت در نکاح
یعنی کسانی که ازدواج می‌کنند باید در محکمه حاضر شوند و رضایت خود را اظهار کنند.
سومین نکته
جایگاه حقوقی در ازدواج به چه صورت است؟
ازدواج دائم مادام العمر است؛ اما برای ازدواج موقت باید حتما مدت ازدواج مشخص شود.
در ازدواج دائم زن از مرد نفقه می‌گیرد.
هر یک از زوجین در ازدواج دائم اگر ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند.
ازدواج موقت، بدون تعیین مهریه باطل است، اما در ازدواج دائم نیازی به تعیین مهریه نیست.
ازدواج موقت، با بخشیدن مدت باقی مانده از عقد منحل می‌شود و حتی شوهر می‌تواند همه یا بخشی از مدت زمان را به زن ببخشد و از یکدیگر جدا شوند، اما برای انحلال ازدواج دائم باید از طریق دادگاه طلاق یا فسخ نکاح صورت گیرد.
زن در عقد دائم بدون اجازه شوهر نمیتواند بیرون برود؛ ولى در عقد موقت می‌تواند، مگر آنکه باعث تضییع حق شوهر شود.
جایز نیست زن و شوهر در عقد دائم شرط کنند که نزدیکى انجام نگیرد(بر خلاف عقد موقت).
در عقد دائم زن حق هم خوابى دارد( در صورتى که متعدد باشند)؛ ولى در عقد موقت زن حق همخوابى ندارد.
حرف آخر
عقد نکاح میان دو نفر زن و مرد با سن قانونی ایجاد زوجیت می کند و چه به صورت دائم باشد و چه عقد موقت، شرایط و الزام هایی دارد که بهتر است قبل از وارد شدن به پیوند زوجیت از آن ها آگاه باشیم.